Transport drogowy to jedna z najszybszych i najefektywniejszych metod na przewiezienie towarów z punktu A do punktu B. Aby zapewnić bezpieczeństwo wszystkim uczestnikom ruchu drogowego, ustawodawca wprowadził przepisy, które jasno określają, jakie mogą być maksymalne wymiary i masa samochodów ciężarowych.
Dokładne informacje na temat aktualnie obowiązujących regulacji znajdziesz w poniższym artykule!
Przepisy dotyczące wymiarów i mas pojazdów ciężarowych
Realizacja usług transportowych wymaga doskonałej znajomości przepisów prawa. Mają one na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, ochronę infrastruktury drogowej oraz ujednolicenie standardów transportu dla wszystkich przewoźników. Zarówno w Polsce, jak i w Unii Europejskiej obowiązują szczegółowe regulacje w tym zakresie.
W Polsce wymiary i masy pojazdów ciężarowych regulują:
- Ustawa Prawo o ruchu drogowym,
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.
Natomiast w Unii Europejskiej wymiary i masy pojazdów są określane przez dyrektywy oraz rozporządzenia, które mają na celu harmonizację przepisów w całej wspólnocie. Kluczowym dokumentem jest Dyrektywa 96/53/WE, która definiuje maksymalne wymiary i masy pojazdów ciężarowych poruszających się po drogach unijnych.
Przed planowaniem transportu międzynarodowego należy sprawdzić przepisy w danym kraju, ponieważ poszczególne regulacje mogą się między sobą nieznacznie różnić.
Dopuszczalne wymiary samochodów ciężarowych
Maksymalne wymiary samochodów ciężarowych zostały ustalone w taki sposób, aby pojazdy te mogły bezkolizyjnie poruszać się po krajowych i międzynarodowych drogach, w tym również pod mostami, wiaduktami i liniami energetycznymi.
Nie oznacza to jednak, że ładunek w nich przewożony nie może być większy. Wówczas mamy do czynienia z transportem ponadgabarytowym, który wymaga posiadania określonych zezwoleń oraz przestrzegania dodatkowych regulacji prawnych.
Wymiary ciężarówek w Polsce – wysokość, długość, szerokość
Przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia określają m.in. maksymalne wymiary naczepy tira. Parametry te są uzależnione od konfiguracji samochodu ciężarowego i prezentują się jak poniżej.
Długość naczepy tira
Zgodnie z przepisami długość zestawu tir w Polsce nie może ona przekraczać:
- 12 m – dla pojedynczego pojazdu,
- 16,5 m – dla pojazdu z naczepą (pojazdu członowego),
- 18,75 m – dla zestawu składającego się z dwóch pojazdów,
- 22 m dla zespołu trzech pojazdów (ciągnik rolniczy + przyczepy).
Warto mieć również świadomość, że pojęcia naczepa i przyczepa nie są ze sobą tożsame. Naczepa stanowi część pojazdu członowego, natomiast przyczepa jest elementem zestawu pojazdów. Przyczepa jest łączona z innymi pojazdami, podczas gdy naczepa częściowo spoczywa na pojeździe silnikowym. W zależności od tego, czy korzystamy z naczepy, czy przyczepy, obowiązują nas różne ograniczenia dotyczące dopuszczalnej długości ciężarówki.
Szerokość naczepy tira
Jednym z podstawowych wymiarów naczepy tira, na który należy zwrócić szczególną uwagę, jest jej szerokość maksymalna. W Polsce pojazdy ciężarowe nie mogą być szersze niż 2,55 m. Wyjątek stanowią pojazdy chłodnicze, tzw. izotermy, które posiadają dodatkową warstwę izolacji i mogą osiągać szerokość do 2,6 m. Wartość ta nie obejmuje:
- lusterek na przegubowych wysięgnikach,
- świateł umieszczonych po bokach pojazdu,
- elastycznych elementów wykonanych z gumy lub tworzywa sztucznego.
Dodatkowo szerokość przyczepy wraz z ładunkiem nie może być większa niż 3 metry, a sam ładunek nie może wystawać więcej niż do 23 cm z każdej strony przyczepy.
Wysokość naczepy tira
Kolejnym ważnym aspektem, który należy uwzględnić przy krajowym i międzynarodowym transporcie towarów, jest także wysokość samochodu ciężarowego. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, maksymalna wysokość pojazdu ciężarowego nie może przekraczać 4 metrów.
Wymiary ciężarówek w UE
Przepisy dotyczące wymiarów ciężarówek w UE są w dużej mierze zharmonizowane z regulacjami krajowymi, co ma na celu ułatwienie transportu międzynarodowego. Jednak warto mieć na uwadze, że poszczególne wymiary mogą się różnić w zależności od konkretnego kraju.
- Przykład. Na Łotwie dopuszczalna wysokość pojazdu ciężarowego wynosi 3,80 m, a w Szwecji od końca sierpnia 2023 roku obowiązują nowe przepisy, zgodnie z którymi dozwolona długość ciężarówek będzie teraz o 9 metrów większa i wyniesie 34,5 m.
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu ciężarowego
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu (DMC) to maksymalna suma masy własnej pojazdu i przewożonego ładunku. Wartość DMC dla każdego typu auta ciężarowego jest określona w przepisach drogowych i zależy przede wszystkim od liczby osi oraz konstrukcji pojazdu.
Sprawdź, ile ważą tiry oraz ile mogą ważyć ciągniki siodłowe z naczepą!
Dopuszczalna masa całkowita pojazdu ciężarowego wynosi:
- 10 ton dla przyczepy o jednej osi (z wyłączeniem naczepy),
- 18 ton dla przyczepy o dwóch osiach (z wyłączeniem naczepy),
- 24 tony dla przyczepy posiadającej więcej niż dwie osie (z wyłączeniem naczepy).
Dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów wynosi:
- 28 ton dla zespołu pojazdów o trzech osiach,
- 28 ton dla zespołu pojazdów z liczbą osi nie większą niż cztery,
- 40 ton dla zespołu pojazdów o co najmniej pięciu osiach,
- 42 tony dla ciągnika siodłowego o dwóch osiach z naczepą o trzech osiach w transporcie intermodalnym,
- 44 tony dla ciągnika o trzech osiach z naczepą o dwóch lub trzech osiach w transporcie intermodalnym.
Informacje o dopuszczalnej masy można znaleźć w dowodzie rejestracyjnym każdego pojazdu.
Na wydajność i efektywność transportu ma wpływ nie tylko dopuszczalna masa całkowita pojazdu czy liczba i rozstaw osi, ale także:
- Dystrybucja masy – czyli równomierne rozłożenie masy ładunku na poszczególne osie pojazdu, co pozwala na utrzymanie stabilności pojazdu podczas jazdy, poprawia jego prowadzenie oraz zwiększa bezpieczeństwo.
- Ograniczenia prawne i infrastrukturalne – chodzi tutaj przede wszystkim o przepisy obowiązujące w różnych krajach oraz ograniczenia nośności poszczególnych dróg, mostów i tuneli.
Dozwolony nacisk na oś napędową w transporcie ciężarowym
Dopuszczalny nacisk na osi pojazdu to termin, który określa maksymalną siłę, jaką pojedyncza oś pojazdu może przenieść na powierzchnię drogi. Wartość ta jest ściśle określona w przepisach i ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ochrony infrastruktury drogowej.
Oś napędowa to element, na który przekazywany jest moment obrotowy silnika. Mówiąc o pojedynczej osi, mamy na myśli oś oddaloną od sąsiedniej o więcej niż 1,8 m. Jeżeli odległość między sąsiednimi osiami wynosi równo 1,8 m lub jest mniejsza, wówczas określamy je jako osie wchodzące w skład grupy osi.
- Chcesz wiedzieć, jaki jest dopuszczalny nacisk na osi pojazdu? Informacje zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami znajdziesz w opublikowanym na naszym blogu artykule: Dopuszczalny nacisk na osi.
Kary za przekroczenie dopuszczalnych wymiarów i mas
Przestrzeganie dopuszczalnych wymiarów i masy samochodów ciężarowych jest niezbędne, aby kierowca mógł w pełni kontrolować pojazd. Dzięki temu transport nie będzie stanowił zagrożenia dla innych uczestników ruchu drogowego. Przekroczenie tych wartości może spowodować, że kierowca zostanie ukarany mandatem, a firma może ponieść dodatkowe koszty związane z karami administracyjnymi lub koniecznością dostosowania ładunku do wymagań prawnych.
Wysokość kary za przekroczenie dopuszczalnych wymiarów i mas jest uzależniona od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu oraz tego, o ile faktycznie zostały przekroczone normy wagowe:
- w przypadku pojazdów o masie całkowitej powyżej 3,5 t do 12 t sankcje mogą wynieść od 500 do 5000 zł,
- w przypadku pojazdów o masie całkowitej powyżej 12 t sankcje mogą wynieść od 1000 do 10000 zł.
Oprócz kar finansowych należy pamiętać, że poważne lub powtarzające się naruszenia przepisów dotyczących dopuszczalnej masy, nacisku osi lub wymiarów pojazdu mogą prowadzić do cofnięcia licencji transportowej. W przypadku kontroli drogowej, jeśli funkcjonariusze stwierdzą przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, mają prawo zatrzymać pojazd i zakazać dalszej jazdy, dopóki nadmiar ładunku nie zostanie rozładowany.
Jeżeli ładunek przekracza dopuszczalne wymiary lub masę, nie warto ryzykować. W takim wypadku możesz skorzystać z naszej usługi transportu ponadgabarytowego lub transportu maszyn.
Nasi specjaliści zadbają o wszystkie formalności, dzięki czemu towar zostanie przewieziony zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami i bezpiecznie dotrze do celu.
Jak sprawdzić wymiary i masę samochodu ciężarowego? Zapoznaj się z naszą ofertą!
Planowanie transportu ciężarowego warto powierzyć ekspertom. W Sawpol dysponujemy rozbudowaną flotą pojazdów, dzięki czemu z łatwością dobierzemy dla Ciebie korzystne rozwiązanie. Eksperci przeanalizują Twoje potrzeby i dopasują wymiary oraz masę samochodu ciężarowego do wielkości przewożonego ładunku.
Pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej do 12 ton
Dla mniejszych i średnich firm, które mają do przewiezienia jednorazowo od 16 do 22 palet o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) maksymalnie do 12 ton, świetną opcją będzie solówka typu firanka plandeka.
Wymiary solówki wynoszą: 6 – 8,9 m x 2,45 m x 2,4 - 2,5 m. W ofercie posiadamy solówkę typu koffer i solówkę z przyczepą, czyli tzw. zestaw.
Pojazdy o dopuszczalnej masie całkowitej do 24 ton
W tej kategorii znajdują się najbardziej znane naczepy standardowe potocznie nazywane tirami. Wymiary naczepy standard to: 13,6 m × 2,45 m × 2,75 m. Towar można do niej załadować tyłem, bokiem lub górą.
Naczepy chłodnie są wyposażone w agregat o wymiarach solówki i standardowej naczepy 13,6 m i stosowane do bezpiecznego przewożenia żywności. Transport dużych i obszernych ładunków można też zorganizować przy użyciu naczepy Mega. Jej wymiary wynoszą: 13,6 m × 2,45x3 m. Przy czym warto pamiętać, że niektóre Megi mają poszerzenie nawet do 3 m.
Naczepa Mega pomieści tylko 33 EP (mega jest tylko wyższa od zwykłej naczepy i ma wysokość 3 m), natomiast 38EP wchodzi na zestaw, czyli solówka 7,7 m + przyczepa 7,7 m, co daje łącznie 15,4 m długości powierzchni ładunkowej.
Pamiętaj, że ponadgabaryty zaczynają się już po przekroczeniu wymiarów standardowej naczepy, czyli 13,6 m dł. x 2,45 m szer. x 2,75 m wys.
Dlaczego warto zlecić usługi transportowe naszej firmie?
Sawpol prężnie działa na rynku usług transportowych już od 2004 roku. W tym okresie z powodzeniem zrealizowaliśmy ponad 23 000 zleceń. Wybierając nasze usługi transportowe, zyskasz pewność, że Twoje towary dotrą bezpiecznie i terminowo do celu.
Eksperci dopasują typ i wielkość pojazdu ciężarowego do Twoich potrzeb oraz zadbają o to, aby ładunek został prawidłowo zabezpieczony. Dzięki temu zaoszczędzisz czas i zoptymalizujesz wydatki związane z transportem, co pozwoli Ci skupić się na innych aspektach prowadzenia działalności.
Materiały źródłowe:
- Ustawa Prawo o ruchu drogowym, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf (dostęp 14.10.2024).
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240000502/O/D20240502.pdf (dostęp 14.10.2024).
- Dyrektywa 96/53/WE, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A31996L0053 (dostęp 14.10.2024).
Zdjęcie tytułowe: Photo by Gabriel Santos on Unsplash